Kapat

Vadeli İşlem Sözleşmesi Nedir?

Borsa İstanbul (BIST) Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) işlem gören Vadeli İşlem Sözleşmeleri, sermaye piyasası araçları ile ekonomik ve finansal göstergeler üzerine düzenlenmiş, organize bir borsada işlem gören, kontrat büyüklükleri ve vadeleri standart olan sözleşmelerdir. VİOP, ileri bir tarihte, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni veya dövizi alma veya satma işlemlerinin elektronik ortamda yapılabildiği bir piyasadır.

VİOP’ta hisse senedi, hisse senedi endeksleri, döviz (USD/TRY, EUR/USD), altın, emtia, elektrik vadeli işlem sözleşmeleri gibi enstrümanlarda işlem yapılabilmektedir.

VİOP hesabınızı şubeye gitmeden, Garanti BBVA İnternet Bankacılığı ya da Garanti BBVA Mobil üzerinden kolayca açabilir ve hemen işlem yapmaya başlayabilirsiniz.


Hemen Hesap Aç

Neden Vadeli İşlemler Sözleşmesi’ne yatırım yapmalıyım?

  • Riskten Korunma Amaçlı İşlemler
    Vadeli işlemler, sözleşmeye konu olan piyasalarda gelecekte ortaya çıkabilecek beklenmedik fiyat dalgalanmalarına karşı korunma imkânı sağlar. İleri vadeli döviz alacağı veya ödemesi olan bir yatırımcı, spot piyasadaki pozisyonunun tersi yönünde pozisyon alır. Bu işlem yatırımcıya oluşabilecek fiyat hareketlerine karşı riskten korunma imkanı vereceği gibi, kişi/şirkete ileriye yönelik finansal projeksiyon kurma avantajı da yaratır.
  • Yatırım Amaçlı İşlemler
    Yatırımcılar, piyasalardaki fiyat beklentileri doğrultusunda işlem yaparlar. Düşük fiyattan satın aldıkları varlığı, yüksek fiyattan satarak veya yüksek fiyattan sattıkları varlığı düşük fiyattan alarak kar elde etmek amacıyla yatırım yaparlar. Böylece piyasada likidite artışına katkı sağlamış olurlar.
  • Arbitraj Amaçlı Vadeli İşlemler
    Arbitraj amaçı yapılan vadeli işlemlerle yatırımcılar, eş zamanlı olarak spot ile vadeli piyasa arasındaki fiyat farklılıklarını yakalamaya çalışarak, düşük fiyatlı piyasadan alıp yüksek fiyatlı piyasada satarak bu fiyat farklılıklarından risksiz kar elde etme amacı güderler.
  • Portföy Çeşitlendirme Vadeli işlemler
    Portföy çeşitlendirmesi ve dolayısıyla da riskin yayılması açısından çeşitli seçenekler sunar. Ayrıca yatırımcı tek tek hisse senedi almaktansa, tek bir enstrüman ile BIST-30 Endeksi'ne yönelik işlem yapabilir.
  • Kaldıraç Avantajı
    VİOP’ta kaldıraçlı işlemler düşük teminat ile daha büyük pozisyon alma imkanı sağlar.
  • Çift Taraflı işlem İmkanı
    VİOP’ta açığa satış imkanı bulunmaktadır. Böylece yatırımcılar, fiyatlar yükselirken kazanç sağlayabildikleri gibi fiyatlar düşerken de kazanç elde etme imkanına sahip olmaktadırlar.
  • Karşı Taraf Riski

    VİOP’ta teminatlar Takasbank garantisi altında tutulmaktadır.

  • Vergi Avantajı

    VİOP’ta pay(hisse) senetleri ve endekslerine dayalı sözleşmelerden elde edilen kazançlar %0 stopaja tabidir. Pay ve Pay Endeksine dayalı sözleşmeler haricindeki sözleşmelerden elde edilen kazançlar için %10’dur. Kurumsal yatırımcıların elde ettikleri kazançların vergilendirmesi %0’dır.

VİOP'ta İşlem yapmak İçin gereken başlangıç teminatları ne kadardır?

VIOP teminat yükümlülükleri halihazırda, aşağıda listelenen ve Takasbank’ın belirlemiş olduğu güncel teminat yükümlülüklerinin ya da kurumumuzun hisse özelinde belirlediği teminat yükümlülüklerinin 2 katı olacak şekilde uygulanmaktadır. Not: Türk Lirası dışında teminata kabul edilebilecek diğer varlıklara ve bunlara ilişkin detaylı bilgi için tıklayınız.
 

Vadeli İşlem Sözleşmeleri Başlangıç Teminatları

Sözleşmeler Fiyat Değişim Aralığı -  PSR (%)
XU030 12.0
XLBNK 14.2
X10XB 12.6
USD/TRY 12.5
EUR/TRY 12.4
EUR/USD 3.4
GBP/USD  3.8
CHN/TRY 12.9
RUB/TRY 19.4
XAU/TRY (Altın) 12.2
XAU/USD  6.3
XAG/USD (Gümüş) 13.5
XPT/USD (Platin) 10.1
XPD/USD (Paladyum) 19.9
ELCBASM (Elektrik) 20
ELCBASQ 11
ELCBASY 6
TLREF (Vade İçi) 6.4
TLREF (Vade Dışı) 7.4
XSD25 12.0
Sözleşmeler Fiyat Değişim Aralığı - PSR (%)
AEFES 14.8
AKBNK 14.8
AKSEN 15.0
ALARK 15.8
ARCLK 15.0
ASELS 15.5
ASTOR 17.0
BIMAS 14.4
BRSAN 17.5
CIMSA 14.8
DOAS 14.8
DOHOL 14.8
EKGYO 14.8

ENJSA

14.8
ENKAI 14.5
EREGL 14.0
FROTO 15.8
GARAN 16.3
GUBRF 16.6
HALKB 15.5
HEKTS 15.8
ISCTR 14.8
KCHOL 15.2
KONTR 17.0
KOZAA 14.8
KOZAL 15.5
KRDMD 14.6
Sözleşmeler Fiyat Değişim Aralığı -PSR (%)
MGROS 14.8
ODAS 14.8
OYAKC 14.8
PETKM 14.8
PGSUS 16.3
SAHOL 15.5
SASA 15.8
SASX10 6.8
SISE 14.1
SOKM 14.6
TAHVL 15.1
TCELL 14.1
THYAO 14.5
TKFEN 15.8
TOASO 14.1
TSKB 14.8
TTKOM 14.8
TUPRS 14.6
ULKER 14.8
VAKBN 14.8
VESTL 16.7
YKBNK 14.8

Takasbank duyurusu için tıklayınız.

Açıklama:

Tabloda yer alan rakamlar, Takasbank tarafından çeşitli zamanlarda değiştirilebilir. Gün sonunda, başlangıç teminatının altındaki durumlarda hesaplara Teminat Tamamlama Çağrısı yapılmaktadır.

BIST 30 Endeks Vadeli İşlem sözleşmesi üzerinden örnek:

BIST 30 Endeks yakın vadeli sözleşmesinde 5300  fiyattan 1 kontrat alış (Long pozisyon) yaptığımızı ve PSR oranının 14.0 (%14) olduğunu varsayalım. 1 adet BIST 30 vadeli kontratı için gerekli başlangıç teminatı aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

F_XU00300423 LONG İŞLEM

Pozisyon  : 1 Adet

PQF (Kontrat Büyüklüğü) : 10

Dayanak Varlık Piyasa Fiyatı (TL) : 5300

Pozisyon Büyüklüğü : (5.300 x 1) x 10 = 53.000

PSR (%) : 0.14

Başlangıç Teminatı (TL) : 7.420

Uzun(Long) Pozisyon - Alış

Hesabımızda bulunması gereken Başlangıç Teminatı: 7.420 TL

Alış Fiyatı : 5.300

Satış Fiyatı : 5.350

Alış İşlem Tutarı : 5.300*1*10 =53.000

Satış İşlem Tutarı : 5.350*1*10 =53.500

Kaldıraç : 53.000/7.420= 7.14

Brüt Kar : 53.500-53.000=500 TL

Pozisyon kapandıktan sonra hesabımızda 7.420+500= 7.920 TL olacaktır.

VİOP’ta Ne Kadar Açık Pozisyon Büyüklüğüne Ulaşabilirim?

VİOP hesaplarında limit 5 Mio TL olarak tanımlanır. Tanımlanan pozisyon limiti, Yatırım Şubelerimiz ile görüşülüp gerekli koşulların sağlanması halinde arttırılabilmektedir. 

TAKASBANK nezdinde yatırımcı bazında sicil bazlı limitleme uygulaması bulunmaktadır. TAKASBANK tarafından yayımlanan 19/06/2023 tarihli ve 1889 sayılı Genel Mektup ile Merkezi karşı taraf (MKT) hizmeti verilen piyasa prosedürlerinde risk, teminat ve temerrüt yönetiminin etkinliğini artırmayı teminen bazı değişiklikler yapılmıştır. İlgili duyuru detayları için tıklayınız.

Takasbank'ın sicil bazlı dayanak varlık limitleri hakkında bilgi almak için tıklayınız.

Opsiyon Sözleşmesi Nedir?

Opsiyon sözleşmesi, iki taraf arasında yapılan ve alıcıya ödeyeceği belli bir tutar (opsiyon primi) karşılığında, belirli bir vadeye kadar bugünden belirlenen kullanım fiyatı üzerinden opsiyona dayanak teşkil eden bir malı satın alma veya satma hakkı tanır. Ayrıca satıcıya, alıcının haklarını kullanması durumunda sözleşmeye dayanak teşkil eden malı, kıymeti veya finansal göstergeyi satma veya alma yükümlülüğü getiren türev araçlardandır. Opsiyon sözleşmeleri, sigorta niteliği taşıyan anlaşmalardır.

Opsiyon Tarafları

  • Opsiyon Alıcısı → prim öder - hak sahibi
  • Opsiyon Satıcısı → prim alır - yükümlülük sahibi

Alım (Call) Opsiyonu

  • Prim ödeyen (opsiyonu alan) taraf için dayanak varlığı alma hakkı verir.
  • Bir diğer açıdan prim alan (opsiyonu satan) taraf için dayanak varlığı satma yükümlülüğü verir.

Satım (Put) Opsiyonu

  • Prim ödeyen (opsiyonu alan) taraf için dayanak varlığı satma hakkı verir.
  • Bir diğer açıdan prim alan (opsiyonu satan) taraf için dayanak varlığı alma yükümlülüğü verir.

Pay Opsiyonlar

BIST’te önceden belirlenen paylar için VİOP’ta Pay Opsiyon’ları bulunmaktadır.

Opsiyonları İşlem Gören Pay Senetleri

Hisse Hisse Kodu
Alarko Holding A.Ş ALARK
Akbank AŞ AKBNK
Arçelik AŞ ARCLK
Aselsan  ASELS
BİM Birleşmiş Mağazalar A.Ş. BIMAS
Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım EKGYO
Enka İnşaat ve Sanayi A.Ş. ENKAI
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları EREGL
Ford Otomotiv Sanayi FROTO
Türkiye Garanti Bankası AŞ GARAN
Türkiye Halk Bankası AŞ HALKB
Türkiye İş Bankası ISCTR
Kardemir Karabük Demir Çelik KRDMD
Koç Holding AŞ KCHOL
Hisse Hisse Kodu
Petkim Petrokimya Holding AŞ PETKM
Pegasus Hava Taşımacılığı PGSUS
Hacı Ömer Sabancı Holding AŞ SAHOL
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları SISE
TAV Havalimanları A.Ş. TAVHL
Turkcell İletişim Hizmetleri AŞ TCELL
Türk Hava Yolları AO THYAO
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası TOASO
Türk Telekomünikasyon AŞ TTKOM
Tüpras Türkiye Petrol Rafinerileri TUPRS
Türkiye Vakıflar Bankası TAO VAKBN
Yapı ve Kredi Bankası AŞ YKBNK

Avantajlar

  • Uygun teminat şartları
  • Kaldıraç etkisiyle düşük miktarla yüksek kâr elde etme imkânı
  • Beklenmedik fiyat hareketlerinden korunma
  • Aynı risk düzeyinde olup daha fazla getiri elde etme veya korunma amacıyla doğru uygulanan stratejilerle portföy çeşitlendirme imkanı sunması

Riskler

  • Kaldıraç etkisi nedeniyle yüksek miktarda zararla karşılaşma riski
  • İşleme açılan riskli pozisyonlar nedeniyle, ortaya çıkacak zarar miktarının teminat kaybına yol açması ve işlemlerin durdurulması
  • Opsiyonun alan tarafın riski ödediği primle sınırlıyken satan taraf için risk sınırsız olabilir.

VİOP Risk ve Fiyat Bilgilendirme Formu için tıklayınız.

Opsiyon sözleşmeleri hakkında daha detaylı bilgi için tıklayınız.

Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası seans saatleri*

Detaylı bilgi için tıklayınız.

VİOP İşlem Komisyonları

Ücret ve komisyonlar için tıklayınız.

İşlem Kanalları

VİOP işlemlerinizi Garanti BBVA Yatırım Şubelerimizdeki uzman yatırım danışmanlarımız aracılığıyla ve hızlı, pratik, güvenilir ve zengin içerik desteğiyle sunduğumuz tüm platformlarımızdan gerçekleştirebilirsiniz.

 

Tüm sorularınız için Yatırımcı Destek Merkezi’mize 444 0 630 numaralı telefonumuzdan hafta içi 5 gün 09:00-19:30 saatleri arasında ulaşabilirsiniz.

 

Yardım için her zaman buradayız!

Sizin memnuniyetiniz bizim için çok önemli

444 0 630